EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), özellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve diğer travma sonrası durumların tedavisinde kullanılan bir terapi yöntemidir. EMDR, özgün olarak 1980'lerde Amerikalı psikolog Francine Shapiro tarafından geliştirilmiştir. Shapiro'nun travmatik anıları işleme sürecini anlamak için tesadüfen göz hareketlerini kullanmasıyla ortaya çıkmıştır.
EMDR'nin temel prensibi, bireyin travmatik anılarına yönelik duyarsızlaştırma ve bu anıları daha sağlıklı bir şekilde işleme koyma sürecini desteklemektir. Terapi sürecinde, bireyin dikkati görsel veya dokunsal uyarıcılardan birine odaklanır ve bu sırada terapistle konuşur. Göz hareketleri, ses tonu veya dokunsal uyarıcılar gibi çeşitli stimuli kullanılabilir.
EMDR'nin aşamaları şunları içerir:
Geçmiş Bilgi Toplama: Bireyin geçmişi, travmatik anıları ve bu anılarla ilişkili duygusal tepkileri değerlendirilir.
Hazırlık: Birey, terapi sürecine hazırlanır. Terapist, bireyin başa çıkma becerilerini güçlendirmeye yönelik stratejiler öğretebilir.
Duyarsızlaştırma: Birey, travmatik anılarını göz hareketleri veya diğer uyarıcılara odaklanarak tekrar hatırlar. Bu sırada terapist, duyarsızlaştırma sürecini destekler.
Yeniden İşleme: Birey, travmatik anılarını daha sağlıklı bir biçimde işler ve bu anılarla ilişkili olumsuz duygusal tepkiler azalır.
Gelecek Odaklı Planlama: Birey, gelecekte benzer stres durumlarına karşı başa çıkma becerilerini geliştirir.
EMDR'nin etkinliği birçok araştırmada incelenmiş ve birçok durumda olumlu sonuçlar elde edilmiştir.